Akut Stres Bozukluğu
Akut stres bozukluğu: Belirli dönemlerde hiç beklemediğimiz bir acı ile karşılaşmamız, fiziksel ya da psikolojik bir düşüş yaşamamıza yol açıyor. Hiç düşünmediğimiz bir anda bir yakınımızı kaybetmek, istediğimiz sınav sonucunu yakalayamamak, sahiplendiğimiz bir kuşun uçup gitmesi gibi farklı dertler farklı kişileri derinden etkileyebilir.
Biz tüm bunları bir travma olarak ele alıyoruz. Akut stres bozukluğu ise, bu tür travmalardan sonra yaşanan kaygı bozukluğudur. Korku ve üzüntü içeren, hayatımıza olumsuz etki edecek, bizi çaresiz bırakacak olayların ardından yaşanılan psikolojik bir rahatsızlıktır. Kişinin kendisini ve çevresini etkileyecek önemli ruhsal belirtiler gösterir. Bu belirtiler görüldüğü an uzman bir psikolog ile görüşülmeli ve tedaviye başlanmalıdır. Peki bu belirtiler nelerdir? Akut stres bozukluğu nasıl tanımlanır?
Akut Stres Bozukluğu Nedir
Akut stres bozukluğu nedir sorusunun cevabı aslında kendi içinde gizli. Bir travma sonrası meydana gelen, kısa süreli stres bozukluğudur. Yaşanılan üzücü bir olayın ardından verilen ilk psikolojik tepkiler, akut stres bozukluğunun belirtileridir. Travma sonrası ilk 3 gün ile 30 gün içerisinde yaşanan stres, depresyon gibi ruhsal çöküntüler, akut stres bozukluğunu tanımlar.
Fakat bu terimi, travma sonrası stres bozukluğu ile karıştırmamak gerekir. Travma sonrası stres bozukluğu ile akut stres bozukluğunun belirtileri birbiri ile çok benzese de ikisi farklı rahatsızlıklardır. Akut stres bozukluğunu, travma sonrası stres bozukluğu öncesinde geçici bir adım olarak düşünebiliriz. Psikolojik rahatsızlıkların 30 günden daha fazla devam ettiği durumlarda bu hastalık artık travma sonrası stres bozukluğu olarak ele alınır.
Akut Stres Bozukluğu Belirtileri
Akut stres bozukluğu belirtileri ile travma sonrası stres bozukluğu belirtileri arasında benzerlikleri çokça görebiliriz. Peki farklılıkları var mı? Akut stres bozukluğu hangi belirtileri taşıyor? Gelin birlikte öğrenelim.
Akut stres bozukluğu belirtileri:
- Sürekli tekrarlanan travma anı
- Negatif psikoloji içerisinde olmak
- Depresyon
- Çevreden kaçınma, aileden uzaklaşma
- Yaşanan olayları hatırlayamama
- Uyku bozuklukluğu, uykusuzluk
- Kendini ayırt edememe
- Olup bitenleri farkına varamama
- Sık irkilme
- Afallama
- Uyuşukluk
- Huzursuzluk
- Kaygı
- Sorulara cevap verememe
- Sürekli kâbus görme
- Aşırı sıkıntı duyma
- Tahammülsüz olma
- Gerginlik
Tüm bu maddeler, travma sonrası yaşanan akut stres bozukluğunun önemli belirtileridir.
Akut Stres Bozukluğu Tanı Kriterleri
Akut stres bozukluğu tanısı, anca uzman bir psikolog veya psikiyatr yardımı ile konulabilen bir bozukluktur. Bu yüzden sadece belirtilere bakarak sizlerde akut stres bozukluğu olduğunu düşünüp endişeye kapılmanızı önermiyoruz. Eğer herhangi bir şüpheniz bulunuyorsa, bir uzmana başvurarak akut stres bozukluğu tanı kriterlerini taşıyıp taşımadığınızı daha kesin bir şekilde öğrenebilirsiniz.
Doktorlar, yapacağı fizik muayene ve ayrıntılı anamnez alma işlemlerinden sonra tanı kriterlerinden olan disosiyatif belirtileri, yeniden deneyimleme belirtilerini ve kaçınma belirtilerini değerlendiriyorlar. Bunun ardından kişinin akut stres bozukluğu sahibi olup olmadığı ortaya çıkabiliyor. Ardından çeşitli yöntemlerle psikiyatr ve psikologlar hastalığı tedavi ederek kişileri rahatlata biliyorlar. Sizler de bir uzman yardımı ile akut stres bozukluğundan kurtulabilir, sorunlarınızı tamamen ortadan kaldırabilirsiniz.
Akut stres bozukluğu ne kadar sürer?
Akut stres bozukluğu yaşanan travmanın ardından 3 gün ile 30 gün arasında devam eder. Travma sonrası 4 hafta içerisinde belirtilerini göstermeye başlar. Bu belirtilerden sonra ilk 1 ay içerisinde yaşanan psikolojik durum, akut stres bozukluğu olarak tanımlanır. Fakat bu 1 ayı aşan zaman diliminde, artık yaşanılan kaygı bozukluğu, travma sonrası stres bozukluğu olarak adlandırılır.
Akut stres tepkisi nedir?
Akut stres tepkisi, ani yaşanan üzücü ve korkutucu bir olayın ardından psikolojik dengenin bozulması sonucu ortaya çıkan birtakım tepkilerdir. Travma sonrası meydana gelen aşırı stres, belirli zihinsel problemler ortaya koyar. Akut stres tepkisini en basitinden şok olarak da adlandırabiliriz. Öfke patlamaları, olayın sürekli gözlerde canlanması, karamsarlık, yorgun düşme ve nefes darlığı gibi önemli belirtileri vardır.
Travma ne anlama gelir?
Travma, insan üzerinde hem fizyolojik hem psikolojik ciddi etki bırakan olaylar olarak tanımlanır. Beklenmedik bir zaman diliminde, korku, çaresizlik, üzüntü gibi duyguları hissettiren veya tehdit içeren yaşantılar travmatik olaylardır. Travma dediğimiz şey tek bir olay olmak zorunda değil. Süregelen bir durum, uzun süredir yaşanan istismar, savaş gibi olaylar, tüm bunları travma olarak nitelendirebiliriz.