Bariyer İlişki Nedir? Eski İlişkilere Dönüşü Nasıl Engelliyoruz?

Bariyer ilişki, bir ayrılığın ardından eski ilişkiye geri dönmeyi engellemek için kurulan yeni bir ilişki türüdür. Bu ilişki modeli, ayrılık sonrası yaşanan acı ve özlemi hafifletmek amacıyla, kişinin eski ilişkisine duygusal bir bariyer koyarak ilerlemesine olanak tanır. Sosyal medyada sıkça karşımıza çıkan bariyer ilişkiler, duygusal korunma arayışının bir yansıması olarak ortaya çıkar. Bu yazıda, bariyer ilişkilerin psikolojik etkilerini, nedenlerini ve bu tür ilişkilerde karşılaşılan zorlukları ele alarak, eski ilişkilere geri dönme isteğiyle nasıl başa çıkabileceğimizi inceleyeceğiz.

Bariyer İlişkilerin Tanımı

Bariyer ilişkiler, sosyal medyayla adını sıkça duymaya başladığımız bir ilişki modelidir. Kısaca tanımlamak gerekirse; bariyer ilişkiler, bir ilişkinin sonlanmasının ardından yaşanan ayrılık acısıyla ve özlemle eski ilişkiye dönmemek amacıyla kurulan yeni bir ilişkidir. Yani, eski ilişkiye dönüşü engellemek ve eski ilişkiye bir bariyer koymak için başvurulan bir strateji olduğu söylenebilir.

Bariyer İlişkilerin Psikolojik Etkileri

Bariyer ilişkiler, nispeten olumlu ve olumsuz bazı psikolojik etkileri de beraberinde getirir. Bunlar şöyle sıralanabilir:

1. Geçici Rahatlama: Bariyer ilişki, kişinin eski ilişkisine dair acılarını ve özlemini hafifletebilir. Bu yeni ilişkiler, eski ilişkinin yarattığı boşluğu doldurabilir ve geçici bir rahatlama sağlayabilir. Bu durum, kişi için olumlu algılanan bir etkidir. Ancak bu rahatlama genellikle kısa sürelidir ve uzun vadeli iyileşme sağlamaz.
2. Duygusal Korunma: Bariyer ilişki, eski ilişkiye yeniden bağlanmaktan veya duygusal olarak yeniden incinmekten korunmaya yardımcı olabilir. Yani yeni ilişkiler, eski ilişkinin olumsuz etkilerinden korunma amacı güder. Bu durum, duygusal koruma ihtiyacını karşılamak için kullanılan bir stratejidir.
3. Yüzeysel Bağlar: Bariyer ilişki, yüzeysel ve derinlikten yoksun olabilir. Böylece kişi kendini duygusal hasarlardan korumaya çalışır. Eski ilişkide aldığı yaraları yeni ilişkide almamak için ilişkiyi yüzeysel tutmak güvenli gelebilir.
4. Duygu Karmaşası: Bariyer ilişkilerde kişiler, eski ilişkileri ve yeni ilişkileriyle ilgili karmaşık duygular yaşayabilirler. Eski ilişkiye dönmeme isteğiyle başlatılan yeni bir ilişki, kişinin eski duygularıyla yüzleşmeden devam etmesine neden olur, bu da durumu daha karmaşık hale getirebilir.
5. Gerçek İyileşmenin Engellenmesi: Her ilişki yası hak eder. Bir ilişkinin bitmesinin ardından acı çekmek doğal bir süreçtir. Ancak kişi için acı çekmek tehlikeli olarak algılanıyorsa (bunu atlatamam, kaldıramam, bununla baş edemem) o zaman bu acıdan kaçmaya çalışır. Bariyer ilişki kurmak da acıdan kaçmak için kullanılan yöntemlerden biridir. Ancak bu, doğal olan ve yaşanması gereken yas sürecini engeller. Bu durumda da gerçek iyileşme engellenmiş olur.

Bariyer İlişkilerin Nedenleri

Kişinin bariyer ilişkiler kurmasının temel nedenleri yukarda bahsedildiği gibi duygusal hasarlardan kendini korunma amaçlıdır. Bunlara ek olarak, bariyer ilişkiler, bağlanma stillerinin bir yansıması olarak ortaya çıkar.

Bağlanma stilleri, kişilerin ilişkilerde nasıl davrandığını ve duygusal bağlarını nasıl kurduğunu belirleyen psikolojik temellere dayanır. Kişinin bağlanma stiline göre, bu tür ilişkiler duygusal korunma, güven arayışı veya duygusal mesafe ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla şekillenebilir. Güvensiz bağlanma stillerine göre bariyer ilişkiler şu şekilde şekillenebilir:

• Kaygılı Bağlanma Stili: Eski ilişkilere dair hissedilen kaygı ve güven arayışı nedeniyle yeni ilişkiler kurabilirler, duygusal korunma ihtiyacı ön plandadır.
• Kaçınan Bağlanma Stili: Duygusal yakınlıktan kaçınma eğilimindedirler ve eski ilişkilerden uzak durmak için sınırlı, yüzeysel ilişkiler tercih edebilirler.
• Korkulu-Kaçıngan Bağlanma Stili: Hem yoğun bağlılık ihtiyacı hem de duygusal mesafe arayışını içerir. Bariyer ilişkiler, eski ilişkilere geri dönmemek ve duygusal koruma sağlamak için yüzeysel ve geçici olabilir.

Bariyer İlişkilerde Sık Karşılaşılan Zorluklar

Bariyer ilişkiler yapısı gereği çeşitli zorluklar ve sorunları da beraberinde getirir. İşte bariyer ilişkilerde sık karşılaşılan bazı zorluklar:

• Duygusal Derinlik Eksikliği: Bariyer ilişkilerin genellikle yüzeysel olması derin ve anlamlı bir bağ kurmayı zorlaştırır. Bu eksiklik, ilişkinin tatmin edici olmamasına ve duygusal olarak yetersiz hissetmeye yol açar.
• Kendine Güven Sorunları: Bariyer ilişkiler, kişinin kendine güvenini yeniden inşa etme sürecini engelleyebilir. Eski ilişkilerde yaşanan güven sorunları, yeni ilişkilerde de kendini gösterebilir.
• İçsel Çelişkiler: Eski ilişkilere geri dönmeme amacıyla kurulan yeni ilişkiler, kişinin içsel çelişkiler yaşamasına neden olabilir. Bu çelişkiler, eski ilişkinin etkileriyle yüzleşme ve yeni ilişkilerde uyum sağlama konusunda zorluk yaratabilir.
• İletişim Sorunları: Yüzeysel ve sınırlı ilişkilerde, açık ve dürüst iletişim kurmak zor olabilir. Bu durum, ilişkinin sağlıklı bir şekilde ilerlemesini ve sorunların çözülmesini engelleyebilir.

Bariyer İlişkilerle Baş Etme Yöntemleri

Bu tür ilişkilerde karşılaşılan zorluklarla başa çıkmak ve sağlıklı bir şekilde iyileşmek için çeşitli yöntemler kullanılabilir. Bariyer ilişkilerle baş etmenin bazı etkili yöntemler şunlardır:

1. Duygusal Farkındalık ve Öz-Yansıtma: Kişinin, kendi duygusal durumlarını ve bariyer ilişkiler kurmasındaki motivasyonunu anlaması önemlidir. Duygusal farkındalık geliştirmek, geçmiş ilişkilerden kaynaklanan travmaları ve bu travmalardan nasıl kaçındığınızı anlamanızı sağlar.
2. Duygusal İletişim Becerileri: Romantik ilişkilerde etkili iletişim kurmak, yüzeysel ilişkilerin ötesine geçmek için önemlidir. Açık ve dürüst iletişim, ilişkilerin derinleşmesine ve daha anlamlı bağlar kurulmasına yardımcı olur.
3. Kişisel Sınırlar Belirleme: Sağlıklı sınırlar koymak, kişinin kendini korumasına ve duygusal olarak sağlıklı ilişkiler kurmasına yardımcı olur. Eski travmaların etkisinden korunmak için net sınırlar belirlemek önemlidir.
4. Kendine Bakım ve Öz-Şefkat: Kendine bakım ve öz-şefkat uygulamaları, duygusal iyileşmeyi destekleyebilir. Kişisel ihtiyaçları ve duygusal ihtiyaçları ön planda tutmak, iyileşme sürecinde yardımcı olacaktır.
5. Geçmişle Yüzleşme: Eski ilişkilerle ve geçmişte yaşanan travmalarla yüzleşmek, bu deneyimlerin etkilerini azaltmaya yardımcı olacaktır. Geçmişi kabul etmek ve ondan dersler çıkarmak, daha sağlıklı ilişkiler kurmanın temelidir.
6. Yeni İlişkilerde Dikkatli Olma: Yeni ilişkilere başlarken dikkatli olmak ve duygusal yatırım yapmadan önce yeterince düşünmek önemlidir. Yüzeysel ilişkilere yönelmek yerine, anlamlı ve derin bağlar kurmaya çalışmak daha sağlıklıdır.
7. Kişisel Hedefler ve İyileşme Süreci: Kişisel hedefler belirlemek ve bu hedefler doğrultusunda çalışmak, iyileşme sürecine odaklanmaya yardımcı olur. Kişisel gelişim ve büyüme, sağlıklı ilişkiler kurmanın temelini oluşturur.

Bariyer İlişkilerde Terapinin Rolü

Psikoterapi, duygusal iyileşmeyi ve sağlıklı ilişkiler kurmayı desteklemek açısından büyük önem taşır ve kişilerin eski ilişkilerden kaynaklanan travmaları ve bariyer ilişkilerdeki motivasyonlarını anlamalarına yardımcı olur.

Bu süreç, içgörü kazandırarak bağlanma stillerini ve duygusal ihtiyaçları tanımayı sağlar. Ayrıca, terapistler, etkili iletişim ve sınır koyma becerileri konusunda rehberlik eder, bu da yüzeysel ilişkilerden daha anlamlı bağlara geçişi teşvik eder.

Terapi, duygusal iyileşmeyi destekleyerek geçmiş travmalarla yüzleşmeyi ve bu travmaların etkilerini azaltmayı amaçlar, böylece kişilerin daha sağlıklı ve tatmin edici ilişkiler kurmasına yardımcı olur.

Bariyer ilişki ve rebound ilişki arasındaki farklar nelerdir?

Bariyer ilişki, eski ilişkiye dönmemek için kasıtlı olarak yüzeysel ve sınırlı tutulan bir ilişkidir. Rebound ilişki ise, yara bandı olarak da bilinir. Eski ilişkinin sona ermesinden hemen sonra başlatılan ve genellikle duygusal boşluğu doldurmayı amaçlayan bir ilişkidir. Bariyer ilişkiler, eski travmalardan korunma amacı taşırken, rebound ilişkiler eski ilişkinin acısını hafifletmeye yönelik hızla gelişen bağlardır.

Bariyer ilişkilerde uzun vadeli başarı mümkün mü?

Bariyer ilişkiler genellikle yüzeysel ve sınırlı tutulur, bu da uzun vadeli başarıyı zorlaştırabilir. Bu tür ilişkilerde duygusal derinlik ve bağlanma eksikliği, uzun süreli tatmin ve sağlamlık oluşturmayı engeller. Uzun vadeli başarı, açık iletişim, duygusal yatırım ve derin bağlar gerektirir; bu unsurlar bariyer ilişkilerde sıkça eksik kalır. Dolayısıyla, bu tür ilişkiler uzun vadeli başarı için yeterli temeli sağlamayabilir.