İmposter sendromu, kişinin hayatında çok fazla başarısı, taktiri olmasına rağmen, kişinin kendini yetersiz, eksik görmesi beceriksiz olarak kendini hissetmesi gibi duygulara sahip olmasıdır. Birey için bulunduğu konumlarda kendini yetersiz olarak görmesi ile ilerleyen bir rahatsızlık olup, kişi elde ettiği kazandığı başarıları onun hakkı olmadığını ve bu noktalara şans eseriyle geldiğini düşünmektedir.
Kişiler genellikle kendini yetersiz ve başarısız görüyorsa bu bireylerin ortak yerde kesiştikleri nokta başarılarıdır. Bu bireylerde genellikle kaygılı, yaptığı işi detayına kadar inceleyen, kusursuz olmasını isteyen bir yapıya sahip olan her zaman iyiye ulaşmaya çabalayan bireylerde daha fazla rastlanan bir durumdur.
İmposter Sendromu Nedir?
İmposter sendromu, bireyin sahip olduğu konumuna ve başarılarına rağmen ruhsal olarak içsel tatmin noktasında olamamasıdır. Bu süreçte kişiler genellikle yaptığı ve taktir edildiği başarılarından şüphe duyarlar.
Hayatında bu başarıyı elde etmek için zorlandığı zamanları unutarak kişi kendini bu işi yapamayan, yeteneksiz ve yetersiz görmeye başlar. Bu süreçte kişiler kendi başarılarına inanamadıkları için kendilerini sahtekar gibi hissetmeye başlarlar.
İmposter Sendromu Belirtileri Nelerdir?
İmposter sendromu belirtileri arasında, kişinin kendi başarılarını içselleştirememesi ve sürekli olarak başarısızlık korkusu yaşaması bulunur.
İşte bu sendromun yaygın belirtileri:
- Kalabalık ortamda konuşmak yapmak istememek
- Başarılarını ve sahip olduğu noktaları hak etmediğini hissetmek
- Başarısız olduğunu düşünmek ve hissetmek
- Kişinin kendini yetersiz görmesi
- Çevresindeki insanların olumlu tepkilerini istememek ve rahatsızlık duymak
- Kişilerin başarılar karşısında tebriklerini abartılı bulmak
- Elde ettiği başarıları kullanmak istememek
- Hata yapmamak için kişinin ekstra çabası
İmposter Sendromu ile Başa Çıkmanın Yolları Nelerdir?
Kişi imposter sendromu ile başa çıkabilmesi için ilk öncelikle bireyin bu durumu kabullenmesi ve farkında olması gerekmektedir. Kişi bu süreçte pozitif yönlerini düşünerek hareket etmeli, bir yanlış var ise ortada yanlışı kendi yapabileceğini ve bu süreçte kendini yargılamayarak yanlışı düzeltebileceğini bilmelidir.
Bireyin imposter sendromu ile başa çıkmanın yollarında öneriler bulunmaktadır. Bu öneriler:
- Birey bu süreçte başarılarını görmekte zorlandığı için kişiye destek veren ve başarılarını fark etmesini sağlayan bir çevresinin olması önemlidir.
- Nefes egzersizi yapmalıdır.
- Özgüvenini arttırmaya yönelik çalışmalar yapılmalıdır
- Empati duygusu kazanılmamışsa bu süreçte bu eksikliğin giderilmesi yönünde çalışmalar yapılmalıdır
- Kişi bu süreçte başarılarının şans eseri olduğunu düşündüğü için kişinin bu süreçte bunu kanıtlayacak delillerin ve düşüncelerin aranması
- Kişi başarılı olduğu, taktir edildiği işlerde kendini ödüllendirmesi ve tatmin etmesi gerekmektedir.
İmposter Sendromuna Sahip Olduğumuzu Nasıl Anlarız?
İmposter sendromuna sahip olduğunu kişi öncelikle kendi başardığı durumlarda ısrarla bu başarının ya tesadüfen ya da dışsal unsurlarla birlikte kazandığını düşünmektedir. Kişi bu süreçte kendi başarılarının sahte olduğunu düşünerek bu sürecin fark edilmesinden çekinmektedir. Kişi bir işe girdiğinde, terfi edildiğinde bir başarı kazandığı zaman bunun kendi başarısı tarafından olmadığı bu sürecin dış etkenler tarafından yönlendirildiğini düşünmektedir.
İmposter sendromu olduğumu nasıl anlarım?
Kişi kendi için negatif yargıları düşünerek, başarıların kendine ait olmadığını düşünerek kendini yetersiz ve başarısız görmeye başlamaktadır. Bu sebep ile insanlardan, çevresindeki insanlardan uzaklaşmayı tercih etmektedir. Kişi bu başarıları ve geldiği noktayı kaybetmemek için hata yapmamaya ve hatalarını saklamak için ekstra bir çaba içinde kendini bulmaktadır.
İmposter Sendromu ile Yaşayanlar İçin Tavsiyeler ve Öneriler
İmposter sendromu yaşayan kişiler için ilk adım olan bu durumun kendi için hangi sonuçta başladığı, hangi durumla baş edemediği zaman bu sürecin arttığına dikkat etmesi ve bunu fakında olarak kabul etmeye başlamasıyla aslında en büyük adımdır.
Kişi bu başarıları kazanırken kendisi için hata yapamayacağı kalıp yargısını oluşturmaktadır. Kişi hata yapmayı bilmeli ve bu duyguyla başa çıkmayı öğrenebilmelidir. Kişi için önemli olan durum hatayı fark edebilmek ve buna yönelik hareket ederek hatalarından ders çıkarmayı bilmesidir. Kişi nefes egzersizleri alıştırmalarını yaparak doğru adımlarını atar. Kişinin kendi başarılarını görebilmesi için ve fark edebilmesi için kendi başarılarını listeleyerek başlaması önemlidir.
Bu başarıları kendinin kazanamadığını düşünüyorsa ve bunlara dair yargıları var ise bu listeleme kişinin kanıtlarını bulmaya yardımcı olacaktır. Kişi kendini negatif yargıların içine çekmekten ziyade iyi olduğu yanları keşfetmelidir. Bu keşfettiği pozitif yanları ile kendisine sık sık olumlamalar yapmalıdır. Başarılarınızı taktir eden kişilerin fikirlerini önemseyin.
İmposter sendromunu aşmak için neler yapılabilir?
İmposter sendromunu aşmak için insanlar başarılarına odaklanabilir, gerçekçi beklentiler belirleyebilir, destek arayabilir ve kendi yeteneklerini takdir edebilir.
Bu sendromla başa çıkmak için profesyonel yardım almak önemli midir?
İmposter sendromuyla başa çıkmak için profesyonel yardım almak, duygusal destek sağlayarak insanların sendromun nedenlerini anlamasına ve sağlıklı başa çıkma stratejileri geliştirmesine yardımcı olabilir.