Suçluluk psikolojisi, bireylerin suç işledikten sonra yaşadıkları içsel deneyimleri, düşünceleri ve duyguları inceleyen bir psikoloji alanıdır. Bu alandaki çalışmalar, suçluların suç işlemeleri sonucu duydukları rahatsızlık, pişmanlık, utanç ve suçluluk duygularını anlamaya yöneliktir.
Suçluluk duyguları, bireylerin suç işledikleri eylemleri ve sonuçlarını değerlendirmeleri sonucu ortaya çıkar. Bu duygular, kişinin ahlaki değerleri, vicdanı ve toplumsal normlarıyla çeliştiği zaman ortaya çıkar. Suçluluk psikolojisi, suçlu kişilerin suç sonrası deneyimlerini, bu deneyimlerin nedenlerini ve suç sonrası davranışlarını anlamak için kullanılır. Hepimiz hayatımızın bir döneminde suçluluk psikolojisi içine girmiş ve kendimizi mutlaka kötü hissetmişizdir.
İnsanın yaratılışında var olan ve çok eski dönemlerden beri duygularımızın bir parçası olan bu durum, günlük hayatımızda pek çok kez karşımıza çıkabiliyor. Her ne kadar bu durum doğal dürtülerin bir sonucu olsa da suçluluk psikolojisi, çeşitli bozukluklarda rol alabiliyor, aşırı veya azalmış biçimde insanlarda yer edinebiliyor.
Suçluluk Psikolojisi Nedir?
Herhangi bir kişinin bilinçli veya bilinçsiz bir biçimde yaptığı davranışlar, sebep olduğu olaylar sonucunda hissettiği duygu bütününe suçluluk psikolojisi denir. İnsanlar doğası gereği kendi erdemlerine ters düşen, başka insanların zarar gördüğü ve üzüntü doğuran olaylar sonucunda suçluluk ve pişmanlık duyguları hissederler.
Fakat suçluluk psikolojisi, terim olarak yalnızca çok kötü olayları kapsamıyor. Suçluluk psikolojisi tepkileri oluşturan pek çok farklı durum ve olay bulunuyor. Bu durumun bir alt türünde kişiler, elinde olmadan başka birinden daha iyi durumlarda olursa suçlu psikolojisine girebiliyorlar. Örnek olarak, Afrika’da yeterli imkanları bulunmayan çocukları görünce hissedilen suçluluğu verebiliriz.
Bunun dışında sokaktaki bir dilenciye para vermediğinizde, arkanızdaki kişiye kopya vermeyip onun sınıfta kaldığını gördüğünüzde veya uzun bir sıraya kaynak yaptığınızda suçlu psikolojisi içine girebilirsiniz. Yaptığınız şeyin etik olarak yanlış veya doğru olduğu, sizin ahlak görüşünüze uyup uymadığı kimi durumlarda farklılık göstermez. Çok yanlış bir davranışı reddetseniz bile kimi zaman suçluluk hissedebilirsiniz.
Öz Şefkat yazısına tıklayarak ilgili blog yazısını okuya bilirsiniz.
Suçluluk Psikolojisi Tepkileri
Suçluluk psikolojisi tepkileri, suç işledikten sonra ortaya çıkan içsel deneyimleri, suçluların suçlarına yönelik nasıl hissettiklerini ve bu duygusal tepkilerin etkilerini anlamamıza yardımcı olur. Bu tepkileri daha detaylı inceleyelim:
- Pişmanlık: Suçlular, suç işlediklerine dair pişmanlık duyabilirler. Bu pişmanlık, suçlarının sonuçlarını anladıklarında ortaya çıkabilir. Pişmanlık, suçlu kişinin suç işlediği eylemi veya davranışı onaylamadığını ve bunun yerine suçluluk hissettiğini gö
- Utanç: Suçlular, suç işlemelerinin sonucunda utanç duyabilirler. Utanç, kişinin kendi veya toplumun değerlerine aykırı davrandığını hissettiği bir duygu olabilir. Suç işlemenin utanç verici olduğunu düşünen suçlular, kendilerini toplumdan soyutlanmış hissedebilirler.
- Suçluluk: Suçluluk, suç işledikten sonra ortaya çıkan bir başka yaygın duygusal tepkidir. Suçluluk, suçlu kişinin suç işlemesinin yanlış olduğunu kabul ettiği ve suçun kurbanına veya topluma zarar verdiği için suçlu hissettiği bir duygudur.
- Depresyon: Suç işleyen bireyler, suçlarından ötürü depresyon yaşayabilirler. Suçluluk duyguları ve suçun sonuçları, bireyin ruh halini olumsuz etkileyebilir ve depresyon gelişmesine neden olabilir.
- Anksiyete: Suç işledikten sonra suçlular, gelecekteki cezalandırma veya suçlarının açığa çıkması nedeniyle anksiyete yaşayabilirler. Suç işleyenlerin yakalanma veya suçlarının sonuçlarına yönelik endişeleri anksiyeteyi artırabilir.
Suçluluk Psikolojisi Belirtileri
Bir kişinin suçluluk psikolojisi belirtileri içerisinde bulunup bulunmadığını tespit etmenin de pek çok yolu bulunuyor. Gelin suçluluk psikolojisi belirtileri nelerdir bir göz atalım.
- Kişinin gerçekleşen veya ileride gerçekleşmesi planlanan olaylar için kendini sorumlu tutması ve aşırı derecede sorumluluk duygusu hissetmesi.
- Çevrede oluşan durumlara karşı aşırı hassas tepkiler vermesi ve aşırı duyarlı olması.
- Sürekli söylenilenleri inkar etmesi ve gergin bir görünüm sergilemesi.
- Çevresindeki kişileri farklı yönlere çekmek ve onları oyalamaya çalışmak.
Bu gibi davranışlar suçluluk psikolojisi içerisinde bulunan birinin göstereceği davranışlardır. Sizler de bu davranışlara dikkat ederek çevrenizdekilerin hangi durumlar içerisinde olduğunu anlayabilirsiniz. Onlara yardım edebilir veya yaşadığınız olayları daha iyi kavrayarak oluşan daha iyi kavrayabilirsiniz.
Suçluluk psikolojisi belirtileri
Suçluluk Psikolojisi Nasıl Yenilir
Suçluluk psikolojisi üzerinde kontrol sahibi olmak ve onun etkilerini azaltmak, hayat kalitenizi arttıracak önemli kişisel gelişim yollarından birisidir diyebiliriz. Böylelikle davranışlarınız üzerinde çok fazla düşünmek zorunda kalmaz ve pişmanlık duygunuzu daha da azaltabilirsiniz.
Suçluluk duygunuzu azaltmak ve bu psikolojiye girmemek için yapmanız gereken en önemli şey, hiç kimsenin mükemmel olmadığını düşünmektir. İnsanlar günlük hayatlarında yanlış kararlar verebilir ve bunları uygulayabilir.
Bu yüzden sizler de verdiğiniz kararların arkasında durarak ve onlardan ders çıkararak hayatınıza devam edebilirsiniz. Ayrıca, eğer hayat kalitenizi etkileyen durumlar ortaya çıkıyorsa, bir uzmandan yardım edebilirsiniz. Uzmanlar, suçluluk psikolojisi testi ile durumunuzu teyit edebilir ve suçluluk psikolojisi nasıl yenilir sizlere rehberlik yapabilirler.
Uzmanlar, suçluluk psikolojisi testi ile durumunuzu teyit edebilir ve suçluluk psikolojisi nasıl yenilir sizlere rehberlik yapabilirler.
Suçluluk psikolojisi nasıl olur?
Anında davranışınızdan pişman olur, o ortamdan kaçmaya çalışır ve sizlere yöneltilen suçlamaların hepsini inkar etmeye başlarsınız. Aynı zamanda oldukça gergin bir görüntü sergileyerek insanların şüphesini üstünüze çekersiniz.
Suçluluk duygusu ne zaman ortaya çıkar?
Suçluluk duygusu pek çok farklı zamanda ortaya çıkabilir. Sizin iyi başkasının kötü durumda olduğunu gördüğünüzde, bir davranışınızdan pişman olduğunuzda veya olumsuz bir şeye sebep olduğunuzda suçluluk duygusu hissedebilirsiniz.
Pişman olduğun zaman ne yapmalı?
Unutmayın ki pişmanlığınızı geri döndürmenizin ve zamanı geriye almanızın bir çözümü yok. Bu yüzden durumları kabullenerek bir çözüm aramaya çalışmak en mantıklı yol olacaktır. Bunun dışında hatalarınızı hayatın normal akışına dahil etmek ve bunlardan ders çıkarmak da pişmanlığınızı azaltacaktır.
Suçlu hissettirmek nedir?
Haklı veya haksız fark etmeksizin bir kişiyi yaptıklarından dolayı suçlamak ve onun hatalı olduğunu düşünmesini sağlamaktır. Bu, kişiler tarafından istemsiz veya istemli bir şekilde yapılabilir. Neredeyse her zaman suçlu hissettirilen kişiler pişmanlık ve üzüntü duygularını yaşarlar.